به نقل از «فارس»

امانی: در ده ونک ۱۲.۵ هکتار بافت فرسوده وجود دارد

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۶۵۵۵۶

به گزارش فارس، ناصر امانی در دویست و دهمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران در جریان ارائه گزارش بازدید از محله ده ونک با بیان اینکه پایتخت مسائل زیرپوستی دارد که شاید تا وقتی که از نزدیک مشاهده نشود، قابل باور نباشد، اظهار کرد: به رغم گذشت چند دهه مشکلات برخی محلات لاینحل باقی مانده است. بسیاری از مدیران عالی و حتی نمایندگان مجلس در جریان امور هستند و حرف مردم را نیز شنیده اند اما به دلیل چند لایه بودن برخی مسائل، این موضوعات به کلاف سردرگم تبدیل شده و به آن عادت کرده و رهایش کرده ایم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: ده ونک در ناحیه یک منطقه سه به رغم قرار گرفتن در کنار خیابان ملاصدرا و بزرگراه شهید چمران، همچنان دِه باقی مانده است. مصداق بارز محرومیت و شکاف طبقاتی را در این محله شاهد هستیم و ۱۲.۵ هکتار بافت فرسوده در آن وجود دارد.

امانی با بیان اینکه کمبود خدمات پشتیبانی و تحقق پذیری پایین طرح مصوب کمیسیون ماده پنج از مشکلات این محله است، یادآور شد: عدم تبدیل کاربری پیشنهادی در طرح مصوب و عدم توجه به بافت تاریخی محله از دیگر مشکلات این محله است.

وی افزود: ۲۴ درصد اراضی ده ونک در مالکیت شهرداری تهران، ۱۱ درصد معادل ۶.۵ هکتار در مالکیت بانک شهر،۳.۴ درصد در مالکیت بنیاد مستضعفان و نیم هکتار مورد ادعای بنیاد و شهرداری و ۵۸ درصد دارای مالکیت اشخاص حقیقی و حقوقی است که یا فاقد و یا دارای حداقل سرانه ها هستند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورا با بیان اینکه مرکز بهداشت این محله مربوط به اوایل انقلاب است و خدمات پیشگیرانه و درمانی محدودی ارائه می دهد، تصریح کرد: این مرکز نیاز به بازسازی و توسعه دارد. زمینی مقابل مرکز قرار دارد و درختان آن در حال خشک شدن است که به دلیل اختلاف بین مالک و شهرداری، رها شده است. مشکلات ثبتی املاک این محله به ورود سازمان ثبت اسناد نیاز دارد.

امانی تأکید کرد: امکان نوسازی و ساخت و ساز در محله وجود ندارد و ساکنین توان نوسازی نیز ندارند. خوشبختانه طرح موضعی این محله در سال گذشته در کمیسیون ماده پنج به تصویب رسید و این اقدام قابل تقدیر است اما متأسفانه قابلیت اجرا ندارد.

وی با اشاره به عدم دسترسی سواره از بزرگراه شهید چمران و خیابان ملاصدرا، ترافیک قابل توجهی را در محله ایجاد کرده است، تصریح کرد: وجود درختان بزرگ و مثمر و عدم رسیدگی و آبیاری آنها باعث خشک شدن تعداد قابل توجهی از این درختان شده و شهرداری به دلیل مخالفت ساکنین، اجازه آبیاری و نگهداشت این درختان را نداشته و متأسفانه باغات در حال از بین رفتن است.

وی با بیان اینکه به دلیل عدم اجرای طرح کامل معابر ارائه خدمات در حوزه زیر ساختی همچون آب، فاضلاب و برق وجود ندارد، گفت: وجود دانشگاه الزهرا(س) و عدم تعامل مدیران دانشگاه و ساکنین و عدم مسئولیت پذیری اجتماعی این دانشگاه و همچنین ادعای ساکنین مبنی بر مالکیت اراضی اطراف دانشگاه، باعث مباحث حقوقی و تنش شده است.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورا با اشاره به احداث سوله مدیریت بحران در محله و استفاده از آن به عنوان سالن ورزشی، یادآور شد: شروع به ساخت یک کتابخانه، بازسازی مجموعه زورخانه، تعامل با دانشگاه برای تملک زمین جهت راه اندازی پارکینگ، تعامل با شرکت توزیع نیروی برق برای جمع آوری تیرهای برق، جمع آوری پسماند و نخاله ها از جمله اقداماتی است که شهرداری برای محله ده ونک انجام داده است.

وی ادامه داد: چند خواسته اصلی مردم این محله این است بدین شرح است؛ تسهیل شرایط نوسازی و ساخت و ساز بر اساس طرح موضعی مصوب، توسعه خدمات بهداشتی و درمانی در مرکز بهداشت توسط دانشگاه شهید بهشتی، جلوگیری از تملک زمین مقابل مرکز بهداشت توسط مدعی مالکیت، انجام مسئولیت اجتماعی توسط دانشگاه الزهرا(س) و تعیین تکلیف زمین متعلق به بانک شهر.

مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران نیز با بیان اینکه در چند دوره مشکلات محله بررسی شد اما به نتیجه ای نرسید و قفل شد، ابراز امیدواری کرد که طرح مصوب کمیسیون ماده پنج اجرایی شود.

مهدی هدایت مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران هم دراین جلسه گفت: بر اساس حکم ۷۳ برنامه چهارم شهرداری به موضوعات ده ونک با مساحت بالغ بر ۵۸ هکتار ورود کردیم. مسائل شهرسازی ۱۷ هکتار رفع شده است. کارگروه ثبتی ایجاد شده و در شرح خدمات توسعه گری، قرار شده کمک کنیم مشکل سند مردم این محله رفع شود.

وی افزود: برنامه ما این است که دفتر توسعه گری ما که قرار است طی ۲۰ روز آینده در این محل مستقر شود، با کمک ۱۷ شرکت نسبت به حل مشکلات محله اقدام کند. ۹۰۰ واحد ساختمان در محله پیش بینی شده و به ۲۷۰ خانوار یک واحد اختصاص خواهد یافت.

هدایت با بیان اینکه ۳.۵ هکتار سهم شهرداری تهران مشخص است، یادآور شد: سعی می کنیم به هریک نفر، یک واحد ارائه دهیم. در ۲.۵ هکتار متعلق به بنیاد مستضعفان نیز تلاش می شود که بخشی از واحدها سهم مردم و بخشی از واحدها نیز سهم بنیاد مستضعفان شود.

وی با اشاره به تهیه نقشه ساخت مرکز درمانی در محله ده ونک، تصریح کرد: درخواست ما این است که این طرح در شورا مصوب شود تا این مرکز سال آینده در ده ونک ساخته شود.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با بیان اینکه جلساتی نیز با بانک شهر برگزار شده است، خاطرنشان کرد: قرار است واحدهای مسکونی در اختیار بانک شهر به عنوان مسکن معوض در اختیار ساکنین قرار بگیرد.

وی ادامه داد: زمین شهرداری نیز به عنوان مسکن معوض استفاده خواهد شد و همچنین تلاش می شود که با تأمین قطعات و بازگشایی معبر خیابان مجیدپور مشکل این بخش را نیز برطرف کند.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: ده ونک بافت فرسوده شهر تهران بانک شهر ۵ هکتار ده ونک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۶۵۵۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آرزوهای شیرین برای محله‌ای در دروازه تاریخ / «دروازه ری» در انتظار لباس نو

محله دروازه ری قم که خاستگاه ۱۲۸ شهید و بزرگانی همچون سردار موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی بوده، این روزها در انتظار پوشیدن لباسی نو بر تن کهنه و زخم خورده خویش است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، ری، تهران، ساوه، اصفهان، کاشان؛ از هر سوی که زائران برای تشرف به حرم مطهر بانوی کرامت قصد ورود به شهر قم را داشتند، باید از دروازه‌ای در باروی شهر وارد می‌شدند که به «دروازه ری» معروف بود.

دروازه ری که احتمالاً کهن‌ترین دروازه قم قبل از احداث جاده ناصری از مسیر علی‌آباد به قم و شاهراه ارتباطی شهر با ری و تهران محسوب می‌شده، تا سال ۱۳۲۱ هنوز پابرجا بوده است.

اگر در اسناد تاریخی که جست‌وجو کنید، المان هویتی دروازه ری را خواهید دید. یک بنای ساده و گنبدی که نشان از تاریخ پرفرازونشیب شهر قم دارد و کاروان‌های اهل دانش و زیارت در سفر به قم را به سمت این شهر راهنمایی می‌کرده است.

محله دروازه ری و نوبهار (چاله کاظم) پیش‌ازاین، مزرعه سعدآباد را در خود داشت و مقبره «خواجه اباصلت» از یاران امام رضا (ع) را در خود جای داده بود که هنوز هم وجود دارد.

از جمله ازدست‌رفته‌های محله دروازه ری می‌توان به «گذر ری» اشاره کرد که جایش در محله خالی است. این گذر سه یا چهارطاق چشمه‌ای داشته که به میدان کهنه و پامنار متصل می‌شده است. گفته می‌شود گذر حدود ۴۰ سال پیش تخریب شده و موجب شده است شکل و شمایل کنونی این محله چندان تاریخی و هویتی نباشد.

از پیشه‌های قدیم مردم این محل که در گذر هم نشانی داشت، می‌توان به نمک‌کوبی اشاره کرد. اهالی معاصر این محله هرچند آثاری از برج و باروی دروازه ندیده‌اند، اما زیبایی گذر و گاراژی که اتوبوس‌های راه پیموده از دشت مسیله به آن وارد می‌شد را به خاطر می‌آورند.

این محله تا سال‌ها در برزخی از دشت‌های سرسبز و باغات انگور و کوره‌های آجرپزی محلات مجاور قرار داشت، گویی دروازه‌ای میان بهشت و جهنم بود. در بیرون گذر هرچند شهر تا سال‌ها در حال تغییر و گذر از سنت به مدرنیسم بود، اما قطار مدرنیسم دیرتر و ناقص‌تر به دروازه ری رسید و غبار فرسودگی را بر تن این محله برجای گذاشت.

مهم‌ترین مشکل محله ناتمام ماندن خیابان و ترافیک ناشی از آن است که به تعبیر اهالی، محله را شبیه به مناطق جنگ‌زده کرده است. حداقل می‌شد از این بناهای تخریب شده به عنوان فضای عمومی استفاده کرد.

احمد اشعری، کارشناس حوزه شهرسازی از جمله کسانی است که روی مشکلات محله دروازه ری کار علمی انجام داده است و آن را از نظر گونه بافت‌شناسی «بافت ناکارآمد میانی» دسته‌بندی می‌کند.

به گفته وی، محله دروازه ری در خط مرزی بافت تاریخی ۳۰۰ هکتاری قم قرار دارد که در گذشته اراضی کشاورزی و کوره‌پز خانه بوده، اما از سال ۱۳۳۵ به تدریج سکونت در آن اتفاق افتاده است.

محله دروازه ری بر اساس سرشماری سال ۹۵ حدود ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر جمعیت دارد و چهار هزار خانواده در آن زندگی می‌کنند. ۲۵ درصد ساکنان محله دروازه ری، از اتباع هستند.

محور این محله در طرح تفصیلی، چهار طبقه دیده شده و قرار است انواع کاربری‌های خدماتی در آن لحاظ شود. این خیابان هم‌اکنون ۶۴ نوع فعالیت اقتصادی و خدماتی را در خود جای داده است و بخشی از این فعالیت‌ها نیز سازگاری مناسبی با محله ندارد.

این کارشناس حوزه شهرسازی معتقد است برای مرهم گذاشتن بر این زخم نیمه‌باز باید پروژه تملک خیابان دروازه ری را تکمیل کرد، اما در عین حال باید تلاش کنیم تا کارکرد محلی و انسجام اجتماعی در این محله حفظ شود.

اشعری با اشاره به وجود فضاهای بلاتکلیف در محله و در جریان تملک نیمه‌تمام بدنه خیابان، می‌گوید: با هزینه اندک می‌توان این فضاهای بلاتکلیف را به مکانی برای توقف اهالی تبدیل کرد.

وی با اشاره به وجود بعضی کاربری‌های ناسازگار در این محله عنوان می‌کند: با تملک چند پلاک می‌توان برای اهالی مسکن تولید و الگوی صحیح توسعه محله را تدوین کرد.

از جمله پیشنهادهای مشاور برای این محله، تملک آب‌انبار حاج رئیس به‌عنوان یک عنصر هویتیِ واقع در آن و اضافه کردن یک عنصر دروازه‌ای در محل طاق قدیم برای ارتقای هویت محلی بود که با پای‌کار نیامدن اداره کل میراث فرهنگی، معطل مانده است.

این کارشناس شهرسازی معتقد است یک سری از کاربری‌های ناکارآمد همچون مصالح‌فروشی و حمام متروکه در این محله باید برای تأمین خدمات عمومی به کار گرفته شود.

فرایند اجرایی شدن بازآفرینی محله دروازه ری تا امروز بدون تغییر در این تصمیم‌گیری پیگیری شده است، اوایل سال ۱۴۰۲ شهردار قم اعلام کرد که این پروژه در اولویت تملک با همان عرض ۱۸ متر است.

محمدحسین علی‌اکبری، مدیر منطقه یک شهرداری قم، مرداد سال گذشته در توضیح مشکلات و چالش‌های بازگشایی محله دروازه ری به ریزدانگی املاک این محله اشاره کرد که توافق با مالکان را دچار مخاطره می‌کند.

مساحت پایین املاک تجاری و کوچک بودن آن‌ها یکی دیگر از معضلات تملک در این پروژه است، چراکه این املاک وسیله امرارمعاش اهالی است، اما ارقام تملک به نحوی نیست که ملک تجاری دیگری جایگزین آن شود، از طرفی بسیاری از ملک‌ها جنوبی‌ساز یا به صورت مشاع است که فرایند تملک را دچار چالش می‌کند.

از طرفی به گفته این مسئول شهرداری قم، بخشی از این محله در بافت تاریخی قرار دارد و بهسازی آن نیازمند مشارکت سازمان میراث فرهنگی است.

با این همه تاکنون نزدیک به ۴۰ قطعه در محله دروازه ری تملک و تخریب شده و جدول‌گذاری و ساخت محور نیز در حال انجام است. گام بعدی احداث مرکز فرهنگی و فضای سبز کوچک این محله توسط شهرداری قم است که می‌تواند امید را به رگ‌های محله بازگرداند.

مدیر منطقه یک شهرداری قم در پاسخ به ابهاماتی درباره عرض محور دروازه ری، عرض ۱۸ متری را مصوبه طرح تفصیلی شهر قم می‌داند که با توجه به قرار گرفتن نیمی از محله در محدوده بافت تاریخی، شهرداری بر سر اجرای همین مقدار نیز با سازمان میراث فرهنگی دچار چالش است.

آذرماه سال ۱۴۰۲ بود که دفتر تسهیل‌گری محله دروازه ری تشکیل و در مسجد این محله جلسات با اهالی برگزار شد. مفهوم احداث دفتر تسهیل‌گری این است که بهسازی یک محله را تنها کالبدی نبینیم بلکه باید به مسائل اجتماعی و اقتصادی به‌صورت توأم با موضوعات کالبدی و عمرانی توجه کرد.

در روزهای اخیر تصاویری در فضای مجازی رد و بدل می‌شود که نشان دهنده ادامه تملک و تخریب بعضی املاک در مسیر خیابان ۱۸ متری این محله است.

نقش ویژه محله دروازه ری در روزهای دفاع مقدس و تقدیم ۱۲۸ شهید به کشور، حضور مشاهیری همچون امیر موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی و وجود جمع بزرگی از ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ از نقاط قوت و سرمایه‌های اجتماعی این محله است که می‌توان با پررنگ کردن این نقش، به بهبود مشارکت اجتماعی برای حل معضلات آن کمک کرد؛ مسجد فعال و اهالی دغدغه‌مند که روزهای بهتری برای محله‌شان آرزو می‌کنند، از سرمایه‌های ارزشمند این محله است.

یکی دیگر از سرمایه‌ها و دارایی‌های محله، تنوع قومیت‌ها و ملیت‌ها است که می‌تواند فرصت تلقی شود. شبکه خویشاوندی، مهارت‌های فنی، همچنین وجود عناصری همچون آب‌انبار و مسجد از دیگر سرمایه‌های محله است.

پای صحبت قدیمی‌ها که بنشینی، خاطرات جالبی از روزگار گذشته محله دروازه ری دارند. از گاراژی که محل تردد مسافران به قم بود و روستانشینان و عشایر کلکو از دشت مسیله به آن می‌رسیدند. از پرده‌خوانان و پهلوانان که هرازگاهی بساط خود را در میانه محله به پا می‌کردند و بوی نان سنگک تازه و دود کبابی که زیرگذر به مشام می‌رسید.

شاید امروز بخشی از این خاطرات دیگر رنگ‌باخته باشد، اما می‌توان دروازه ری را طوری بازسازی کرد که اصالتش به یادگار بماند و اهالی‌اش همچنان پایبند این محله باشند.

کد خبر 746803